Liên quân của Mã Siêu tiến công về hướng đông, như vũ bão, thế như chẻ tre, ngoại trừ Trường An, trong nửa tháng ngắn ngủi, liên quân Mã Siêu quét ngang Quan Trung, bức lui quân đội của Hạ Hầu Uyên đến Hà Đông.
Trung tuần tháng bảy, đại quân Mã Siêu đến Đồng Quan, cùng lúc đó, Tào Nhân cũng dẫn hai vạn quân đội ở ngoài doanh Đồng Quan, phòng ngự liên quân Mã Siêu tiếp tục đông tiến, mà quân đội của Hạ Hầu Uyên thì xây dựng công sự tại Bồ Phản, hình thành thê cơ giác vớiquân đội Tào Nhân.
Thời gian lại sắp qua một tháng, đầu tháng tám, Tào Tháo dẫn một trăm ngàn đại quân tới Đồng Quan, đối mặt với đại quân Mã Siêu, trong đại doanh quân Tào ngày đêm không ngủ tạo ra khí giới công thành, bày ra tư thế chuẩn bị tiến công quy mô Đồng Quan, lại ngầm phái Từ Hoảng và Vu Cấm dẫn năm nghìn quân từ phía bắc quận Hà Đông qua sông Bồ Phản, chiếm Bồ Tân bờ quan bên kia Hoàng Hà trước.
Một sáng sớm giữa tháng tám, không ngờ Mã Siêu nhận được một tin tức, đại quân Tào Tháo đang qua Hà Bắc đến Đồng Quan, tin tức này khiến Mã Siêu cảm thấy không ngờ, vội vàng tìm Hàn Toại. Đại doanh Hàn Toại đã ở trong Đồng Quan, lúc này, Hàn Toại đang dùng điểm tâm ở trong trướng, những tiếng ồn ào làm kinh động đến y.
- Chuyện gì?
Hàn Toại không vui để đũa xuống hỏi.
- Khởi bẩm đô đốc, là Mã Tướng quân đến, nói có chuyện gấp!
Thân binh vừa dứt lời, chỉ thấy Mã Siêu mang kiếm xông vào:
- Ta cùng Hàn công thân như cha con, các ngươi không cần thông báo!
Trong lòng Hàn Toại hơi có chút không vui, tuy nói Mã Siêu luôn mồm nhận lão là phụ thân, nhưng nào có tôn trọng gì lão, rất nhiều chuyện cũng không hề thương lượng với mình, hơn nữa với quyết sách Trường An, hai người có hai ý kiến khác nhau, chủ trương của Hàn Toại gắng sức thực hiện đánh hạ Trường An, củng cố chiếm lĩnh Quan Trung, Mã Siêu cũng không nguyện công thành, một lòng tiêu diệt chủ lực quân Tào, cuối cùng, Hàn Toại đành phải nghe theo ý kiến của y, buông tha tiến công Trường An.
Tới Đồng Quan, Hàn Toại lại đề xuất lão dẫn bản bộ đóng quân ở Thượng Quận, mà Mã Siêu dẫn tám bộ phận liên quân đóng quân ở Quan Trung, ý tứ chính là muốn chia cắt chiến lợi phẩm, lão muốn Thượng Quận và địa bàn quan nội, địa bàn Quan Trung cho Mã Siêu.
Mã Siêu lại lấy lý do đại cục chưa rõ, không cho lão suất quân Bắc thượng, mà là để Dương Thu có quan hệ thân cận với y suất quân đóng ở Thượng Quận, điều này làm cho Hàn Toại có chút căm tức, rõ ràng cho thấy Mã Siêu không muốn đem địa bàn quan nội cho mình.
Lúc này, Mã Siêu vô lễ xông vào lều lớn, khiến trong lòng Hàn Toại rất không vui, tuy nhiên trên mặt Hàn Toại không biểu lộ ra, cười ha hả đứng dậy đi đến trước trướng:
- Mạnh Khởi dậy thật sớm! Cùng dùng điểm tâm chứ!
Mã Siêu ôm quyền thi lễ nói:
- Khởi bẩm thế thúc, Mã Siêu có việc gấp cần thương lượng.
- Vậy mời vào trướng nói đi!
Hàn Toại mời Mã Siêu vào lều lớn, lại sai người bê điểm tâm, lúc này mới cười hỏi:
- Có chuyện gì?
- Khởi bẩm thế thúc, cháu vừa mới nhận được tin tức, quân Tào bắt đầu qua Hoàng Hà Bắc thượng rồi.
Hàn Toại cũng giật mình kinh hãi, vội vàng lấy bản đồ trải rộng ra, lão nhìn kỹ bản đồ một chút, nói với Mã Siêu:
- Ý đồ của quân Tào rất rõ ràng, nhất định là muốn đi qua sông Bồ Phản vào Quan Trung.
- Tào tặc chết tiệt!
Mã Siêu nghiến răng nghiến lợi mắng:
- Dám giả vờ tạo khí giới công thành lừa gạt ta, chỉ hận không thể băm thây lão thành trăm mảnh!
Hàn Toại lo lắng nói:
- Tào Tháo qua sông Bắc thượng, nhất định là đã cướp Bồ Tân quan, phải chắc chắn mới có thể di chuyển quân đội, ta lo lắng Lương Hưng thất thủ, ta nghĩ dẫn quân trung tâm lên Bắc Thượng trợ giúp, Mạnh Khởi thấy thế nào?
Lúc này đây Mã Siêu không phản đối, gật đầu nói:
- Mời thúc phụ đi trước một bước, sau khi đánh tan quân Tào ở Đồng Quan, lập tức đến tụ hợp với thúc phụ!
Lập tức, liên quân Mã Siêu chia hai đường, Hàn Toại dẫn hai vạn quân bản bộ bắc tiến đến quận Phùng Dực, trợ giúp Bồ Tân quan, mà Mã Siêu thì dẫn mười ngàn kỵ binh ra Đồng Quan, thẳng hướng đại doanh quân Tào, tiêu diệt đuôi quân Tào chưa qua sông.
Đồng Quan nằm ở chỗ Hoàng Hà ngoặt vào bờ Nam, thế núi bốn phía hiểm trở, vào Quan Trung chỉ có một đường Đồng Quan, bờ bên kia Hoàng Hà là Hà Đông, dọc theo Hà Đông Bắc thượng, ở Bồ Phản lại có một bến, bờ bên kia là quận Phùng Dực Bồ Tân quan, là một cửa khác tiến vào Quan Trung.
Lúc này Từ Hoảng và Vu Cấm đã chiếm lĩnh Bồ Tân quan, Tào Tháo lệnh đại quân qua sông Bắc thượng, một trăm ngàn đại quân đã qua sông hai ngày hai đêm, bờ Nam Hoàng Hà chỉ còn lại có mấy ngàn quân đội hậu cần, Tào Tháo cũng chưa qua sông, đúng lúc này, xa xa có binh lính hô to:
- Quân Mã Siêu xông đến rồi!
Tào Tháo cả kinh, quay đầu lại hướng tây, chỉ thấy phía tây bụi đất tung bay, cờ lớn phấp phới, một đội kỵ binh đang hăng hái chạy tới bên này bến tàu, mơ hồ có thể thấy được đại tướng cầm đầu, đầu đội kim quan, người mặc ngân giáp, tay cầm trường thương, ngựa như giao long, như mây đi trên gió vụt tới, chính là đại tướng Mã Siêu.
Tào Tháo mỉm cười, nói với thị vệ xung quanh:
- Mọi người khen Mã Siêu như cẩm tú, quả nhiên không tệ, không hổ là Lã Bố tái thế, luận võ nghệ, thiên hạ chỉ sợ chỉ có Triệu Vân địch nổi, ngay cả Lưu Kinh Châu cũng kém một bậc.
Tất cả mọi người kích động cực kỳ, nghe Tào Tháo đánh giá, cùng nhau hô to:
- Thừa tướng mau lên thuyền!
Tào Tháo đứng lên cười nói:
- Không cần kích động, y không giết được bổn tướng đâu.
Trong lòng Giáo Úy Hổ Bí Hứa Chử gấp hơn, y sai người đưa chiến mã Tào Tháo qua sông trước, mình thì hộ vệ Tào Tháo lên một con thuyền khác, bọn thị vệ thấy chủ công đã lên thuyền thì đều bỏ chạy theo hướng đông, lúc này Mã Siêu suất lĩnh mấy trăm quân tiên phong xông đến bến tàu, thấy thuyền nhỏ Tào Tháo đã cách bờ, y hậm hực chửi ầm lên:
- Tào tặc, ngươi đứng lại cho ta!
Tào Tháo chấp quạt ha hả cười nói:
- Mã nhi có biết bơi không?
Mã Siêu chỉ trường thương ra:
- Bắn tên cho ta!
Mấy trăm kỵ binh đồng loạt bắn tên, tiễn như mưa bão bắn về phía thuyền nhỏ, người chèo thuyền không kịp trốn tránh, bị một mũi tên bắn trúng hậu tâm, kêu thảm một tiếng rơi vào giữa sông, Hứa Chử khẩn trương, một tay giơ lên yên ngựa làm tấm chắn, thay Tào Tháo cản tên, một tay chèo thuyền, Tào Tháo lại không chút hoang mang, chuyện trò vui vẻ, thuyền nhỏ dần dần đi xa.
Mã Siêu thấy mình sai một ly không thể bắt sống Tào Tháo, trong lòng hối hận cực kỳ, y quay đầu lại rống to:
- Đem toàn bộ quân Tào chưa qua sông giết toàn bộ cho ta!
Nhưng không ngờ lại xảy ra việc đột xuất, chỉ thấy trên sườn núi dê bò chạy đi, chất đầy đường núi, quân đội của y đại loạn, ai cũng bất chấp đuổi theo quân Tào đều xuống ngựa bắt dê bò, đây là hậu quân Tào Tháo Giáo Úy Đinh Phỉ thấy tình thế nguy cấp, vì yểm hộ binh lính hậu cần lui lại nên đã hạ lệnh đem mấy vạn dê bò thả ra.
Mà phần lớn kỵ binh của Mã Siêu là là người Khương Hồ, quân kỷ tản mạn, bọn họ xem dê bò như mạng, trước mắt bỗng nhiên xuất hiện dê bò khắp đồi núi, làm gì còn ý chí chiến đấu, chỉ để ý cướp đoạt dê bò, Mã Siêu giận sôi lên, lại không thể làm gì được, chỉ biết trơ mắt nhìn quân Tào chạy trốn
Mấy ngày sau, Mã Siêu nhận được tình báo, Bồ Tân quan đã bị quân Tào cướp, Lương Hưng bại binh rút lui về phía nam, mấy vạn tiên phong quân Tào đã vào quận Phùng Dực, đại tướng Hạ Hầu Uyên suất lĩnh quân về hướng nam, trú binh ở Vị Bắc, quân Hàn Toại không địch lại quân Tào, khẩn cấp cầu viện Mã Siêu, Mã Siêu đành phải buông tha cho Đồng Quan, suất lĩnh đại quân Bắc thượng.
Trong đại doanh quân Tào, Từ Hoảng và Vu Cấm vội vàng đi vào lều của Hạ Hầu Uyên, trong đại trướng, Hạ Hầu Uyên đang cùng Tuân Du nói chuyện gì đó, Tuân Du thấy Từ Hoảng và Vu Cấm vào trướng, liền cười nói:
- Hai vị tướng quân cũng tới, chúng ta thảo luận một chút đi!
Từ Hoảng và Vu Cấm ngồi xuống, Hạ Hầu Uyên có một mệnh lệnh đối với hai người nói:
- Vừa mới nhận được mệnh lệnh Thừa tướng, lệnh chúng ta tạm thời trú đóng ở Vị Bắc, không cần tấn công quân đội của Hàn Toại.
Từ Hoảng có chút khó hiểu, hỏi:
- Binh lực Hàn Toại không đến hai vạn, quân đội Lương Hưng lại chỉ có mấy ngàn người, sao không bắt lấy cơ hội này?
Tuân Du vuốt râu cười nói:
- Thật ra đây là đề nghị của ta, cần phải diệt toàn bộ mười bộ phận quân Quan Lũng ở Quan Trung, tuy nhiên cứng rắn công thành thì không được, có thể lợi dụng nhược điểm của bọn họ tiêu diệt từng bộ phận.
Vu Cấm hỏi:
- Không biết tiên sinh phát hiện bọn họ có nhược điểm gì?
Tuân Du cười nói:
- Kỳ thật nhược điểm của bọn họ rất rõ ràng, khi bắt đầu, bọn họ phối hợp nhất trí, đồng tâm hợp lực xuất binh, nhưng sau khi chiếm cứ Quan Trung, việc phân phối ích lợi liền xảy ra vấn đề, Dương Thu là thuộc hạ thân nhất của Mã Siêu, y đi Thượng Quận, vậy người khác nghĩ như thế nào? Nhất là Hàn Toại, lão tới cứu Lương Hưng rõ ràng không có thành ý, chậm chạp không chịu xuất binh, đến nỗi quân đội Lương Hưng tổn thất hơn phân nửa, Lương Hưng làm sao có thể không oán hận, vậy cơ hội của chúng ta tới rồi.
Tuân Du thấp giọng nói với mọi người vài câu, mọi người cùng nhau vỗ tay bảo hay, Hạ Hầu Uyên khen:
- Kế này vừa ra, đủ để khiến quân đội Mã Siêu tự giết lẫn nhau.
Quân đội của Hàn Toại trú đóng ở bờ nam Vị Thủy, mấy ngày nay Hàn Toại có chút lo âu, quân Tào dùng kế dương đông kích tây đánh nghi binh Đồng Quan, cũng từ Bồ Phản qua Hà Tây tiến công thành, mắt thấy đại quân Tào Tháo lục tục tiến vào Quan Trung, Mã Siêu lại vô lực ứng đối, hiển nhiên chiến lược cũng đã thua một bậc.
Ở trên phương diện chiến lược của song phương, nhìn ra được Mã Siêu vô trí, chiến lược qua sông Bắc thượng của Tào Tháo rất rõ ràng, Mã Siêu cũng không dẫn đại quân tiến vào quận Phùng Dực nghênh chiến, mà là suất quân ra Đồng Quan đi đánh đuôi quân Tào Tháo, chứng tỏ là người hữu dũng vô mưu, lại làm trễ nải thời cơ chiến đấu, thế nên bị quân Tào đột nhập Quan Trung.
Hàn Toại thở thật dài một tiếng, quân Tào kết cấu có độ, Mã Siêu lại mờ mịt không có thứ tự, trận chiến dịch này, chỉ sợ bọn họ lành ít dữ nhiều, giờ Hàn Toại mới hiểu được vì sao Lưu Cảnh không chịu phái binh Bắc thượng đến Quan Trung, chính là biết bọn họ sẽ bại, mượn tay Tào Tháo diệt trừ quân phiệt Quan Lũng, sau này hắn nhập chủ Quan Lũng sẽ gây dựng cơ sở ở đây. Không thể không nói, đây mới là sách lược mưu tính sâu xa, so sánh ra thì Mã Siêu đúng là vô trí rồi.
Lúc này, ngoài trướng vải có thân binh bẩm báo:
- Khởi bẩm đô đốc, bên ngoài có người cầu kiến, nói là sứ giả của Tào Thừa tướng.
Hàn Toại cả kinh, lão vội vàng đi đến cửa trướng, chỉ thấy một vị quan đứng ngoài cửa trướng:
- Ngươi là...
Hàn Toại nghi hoặc hỏi.
Quân lại chắp tay cười nói:
- Tại hạ họ Trương, là thân vệ của Thừa tướng, phụng mệnh Thừa tướng đưa cho tướng quân một phong thư.
- Mời vào trướng nói!
Hàn Toại vội vàng mời quân lại vào lều lớn, quân lại lấy ra một phong thư đưa cho lão:
- Thừa tướng nói, Hàn đô đốc là bạn cũ, hy vọng phong thư này có thể làm sáng chói tiền đồ của Hàn đô đốc.
- Vậy ta phải nhìn xem viết cái gì?
Hàn Toại cười gượng hai tiếng, che dấu khẩn trương trong lòng, lão mở ra thư ra, trong thư nói, tương lai có thể phong lão làm Tây Lương Vương, cho gia tộc của lão thống trị Lương Châu ba mươi năm, điều kiện tiên quyết chính là lão không được đi theo Mã Siêu tạo phản, mau chóng rời khỏi Quan Trung.
Hàn Toại có chút do dự, lão có chút không tin Tào Tháo sẽ cho lão một điều kiện ưu đãi như vậy, ba mươi năm làm Tây Lương Vương, khiến lão không thể tin được, hơn nữa trong thư nói điều kiện chín muồi mới được, cái gì gọi là điều kiện chín muồi? Việc này còn có chút xa vời.
Tuy nhiên Tào Tháo phái người tìm lão, chuyện này với lão mà nói chính là một cơ hội, lão không muốn lăn lộn một chỗ với Mã Siêu, tự chịu diệt vong nữa.
- Thừa tướng nói, nếu Hàn đô đốc cảm thấy điều kiện trong thư không đủ, còn có yêu cầu gì, cứ việc nói ra, người có thể suy xét.
Trong lòng Hàn Toại thở dài, nếu như có thể ba mươi năm làm Tây Lương Vương, đương nhiên lão tha thiết ước mơ, chỉ có điều lão nóng lòng muốn biết, điều kiện chín muồi là khi nào?
