Cuối tháng chín, Ích Châu và Kinh Châu trước sau đều tới vụ mùa thu hoạch, khắp nơi là các ruộng lúa mênh mông vô bờ, vùng quê dường như phủ thêm một lớp trang phục vàng của mùa thu, cây lúa đã đến vụ thu hoạch, vùng quê không có gió biển, cây lúa nặng hạt khom mình xuống, màu vàng cuộn sóng liên tiếp nhau, khắp nơi tràn đầy tiêng cười vụ mùa.
Mùa thu hoạch vụ thu cũng là thời điểm mà quan phủ bận rộn nhất, bọn quan viên đều phải rời quan nha, đi tới đồng ruộng và cùng những ngươi nông dân thu hoạch, làm gương tốt, tỏ vẻ coi trọng nông nghiệp, thay đám nông dân giải quyết khó khăn, cho dù là phương Bắc của Tào Tháo hay phương Nam của Lưu Cảnh, hay là Giang Đông chăng nữa, cũng đều giống nhau.
Lưu Cảnh ở Thục quận và quận Quảng Hán thị sát vụ thu hoạch, ngoại trừ quân đội cần thiết phòng ngự bên ngoài thì tất cả binh lính đều dấn thân vào cánh đồng ruộng nắng cháy da để tham gia thu hoạch, hơn nữa hè năm nay vụ lúa mì Ích Châu bị mất mùa, cho nên vụ thu hoạch này đối với Ích Châu vô cùng trọng yếu.
Ở quận Quảng Hán, trên đường lớn có hơn mười cỗ xe ngựa, binh lính mấy trăm tên xếp thành hai hàng hai bên quan đạo cảnh giác nhìn chăm chú bốn phía chung quanh, đồng ruộng hoang dã bốn bề toàn là ruộng lúa mênh mông vô bờ, ruộng lúa khắp nơi đầy người nông dân bận rộn, mấy ngày nay đều hăng hái thu hoạch hăng say, hơn phân nửa ruộng lúa đều đã được thu hoạch, sự vui mừng khi vụ mùa bội thu hiện rõ trên khuôn mặt người nông dân.
Đứng ở bên một phần ruộng đã được thu hoạch, Lưu Cảnh đang nói chuyện phiếm cùng hơn mười lão nông nghỉ ngơi, vài tên quan viên thì đứng một bên khẩn trương, lo lắng đề phòng chờ đợi vụ này kết thúc.
- Đại gia sau khi thu hoạch xong thì việc đầu tiên muốn làm là gì?
Lưu Cảnh cười hỏi chúng nhân.
- Ngủ!
Một lão nông dân ngại ngùng gãi đầu nói:
- Một năm mệt mỏi rồi, chỉ chờ có vụ thu hoạch này kết thúc thì sẽ ngủ nướng cho thoả!
Lời của lão nông dân được nhiều người tán đồng, tất cả cùng nhìn nhìn nhau mỉm cười, lại có một lão nông dân khác nói:
- Châu mục có lẽ không biết! Ích Châu một năm hai vụ, nhưng Kinh Châu thì lại giống các tỉnh phía bắc, hai năm ba vụ.
Lão vừa nói xong, bên kia liền có người xen vào:
- Ông nói cái gì thế, Châu mục của chúng ta sao mà không biết được cơ chứ!
Lưu Cảnh quả thật biết biệc này, chủ yếu là cây lúa mạch luân canh dùng phương pháp gieo truyền thống thì không kịp thời gian, phương pháp truyền thống là vãi hạt giống, đợi lúa mì vụ đông sau khi chín lại tiếp tục gieo lúa thì thời gian đã không còn kịp, cho nên trong một đoạn thời gian rất dài, phương bắc chỉ có thể hai năm ba vụ, lúa mì và ngô luân canh, mà phía nam chỉ có thể một năm một vụ.
Nhưng nông nghiệp kỹ thuật dần phát triển, tới thời hậu Đông Hán xuất hiện phương thức gieo cấy mạ, tức là hậu kỳ lúa mỳ trưởng thành thì đã bắt đầu ươm rạ trong ruộng, đợi sau khi thu gặt lúa mì thì bắt đầu lập tức cấy mạ, như thế liền rút ngắn thời gian sinh trưởng của lúa nước, có thể thực hiện một năm hai vụ.
Vào vùng Trung Nguyên nông nghiệp phát triển, loại phương thức một năm hai vụ trồng trọt đã sớm thông dụng, mà ở phía nam, bởi vì Ba Thục nhân khẩu đông, nông nghiệp phát đạt, cũng vẫn duy trì và theo kỹ thuật canh tác của phương Bắc.
Mà Kinh Châu và Giang Đông bởi vì nhân khẩu thưa thớt, thổ địa mênh mông, kĩ thuật nông nghiệp lạc hậu, nên vẫn là một năm một vụ, thẳng cho đến khi loạn giặc Hoàng Cân, một lượng lớn nông dân phương bắc chạy xuống phía Nam, đã mang theo kỹ thuật canh tác tiên tiến.
Hơn nữa, Lưu Biểu mạnh mẽ phát triển, ba quân Tương Dương, Nam Quận và Giang Hạ của Kinh Châu dần chuyển đổi phương thức một năm hai vụ mùa, chỉ có Kinh Nam thì vẫn là một năm hai vụ mùa.
Lưu Cảnh cười nói:
- Tương Dương và Giang Hạ bên kia cũng một năm hai vụ, nhưng nói thật, sản lượng không thể bằng Ba Thục được, một mẫu nhiều lắm thu được hai thạch, mà Ba Thục thì sản lượng một mẫu tới ba thạch, cũng chớ xem thường bán thạch lương thực này, nó chính là nguyên khí làm cho dân giàu nước mạnh.
- Xin hỏi Châu Mục, nghe nói năm nay lao dịch mùa đông phải sửa lại, không biết là sửa lại điểm nào?
Có người hỏi đến vấn đề mẫn cảm, lập tức mọi người đều lặng im như tờ, đừng ngồi không yên nhìn Lưu Cảnh.
Trước kìa bình thường nông dân hàng năm thường có một tháng lao dịch, thường là vào mùa đông nhàn hạ, một là đi làm người hầu, hai là đi khơi thông đường sông, xây dựng và cải tạo đường đất, vài chục năm nay đều thế.
Nhưng gần đây có lưu truyền một tin tức, chế độ lao dịch ở Ích Châu có sự thay đổi, điều này không nghi ngờ có quan hệ đến lợi ích thiết thực của mỗi người, sẽ không biết luật sẽ thay đổi thế nào, tăng lượng việc lao động, hay là nộp tiền để miễn lao dịch.
Lưu Cảnh cười nói:
- Lao dịch là chế độ triều đình, đương nhiên sẽ không dễ dàng huỷ bỏ, nhưng có một số chi tiết có thể thay đổi, thực tế là chế độ lao dịch ở Giang Hạ mở rộng, mọi người nếu ở Giang Hạ thì sẽ sớm biết thôi.
- Châu Mục mau nói cho chúng ta một chút đi!
Có người cầu khẩn.
Tất cả mọi người đều cùng nhau cầu khẩn:
- Châu Mục nói một câu đi!
- Được rồi ta sẽ nói cho mọi người chế độ lao dịch ở Giang Hạ.
Lưu Cảnh cười nói:
- Chế độ lao dịch của Giang Hạ và Ích Châu hiện tại giống nhau, nam thì hàng năm tham gia hai lăm ngày, nữ thì mười lăm ngày, từ mười sáu tuổi đến dưới sáu mươi tuổi, mỗi người đều phải tham gia lao động phục dịch, bao gồm cả ta và thê tử cũng phải tham lao dịch, đối xử bình đẳng như nhau.
Đương nhiên, ta và thê tử sẽ không đi xây đường sửa cầu, vì vậy nhất định phải giao tiền miễn quân dịch, hoặc là giao lương thực thay thế, các vị nếu không muốn lao dịch, cũng có thể đến quan phủ để đưa lương thực là được, cũng không nhiều lắm một thăng gạo một ngày, tính ra là hai đấu năm thăng gạo thì được miễn đi một năm lao dịch rồi.
(Thăng: dụng cụ đong lương thực, bằng 1/10 của đấu)
Lưu Cảnh nói tới đây, mọi người lập tức bàn tán xôn xao, trong lòng đang tính toán, nếu hai đấu năm thăng gạo thì đương nhiên là có thể xuất ra được.
Nếu như nhà có hai vợ chồng thì là bốn đấu gạo, như vậy bình thường thì thê tử ở nhà, để nam tử lao dịch, hoặc là giao ra ba đấu gạo, vậy thì chỉ làm lao động có mười ngày, như vậy thoải mái hơn nhiều.
Lúc này Lưu Cảnh khoát tay, mọi người lập tức an tĩnh trở lại, hắn tiếp tục nói:
- Còn có một biện pháp khác gọi là nhập ngũ, Giang Hạ nhập ngũ có rất nhiều đãi ngộ tốt, không chỉ mỗi tháng có một lương gạo, hơn nữa khi đánh giặc lương gạo sẽ tăng gấp bội, còn có thêm bổng tiền, quan trọng là, người nhập ngũ thì người nhà miễn lao dịch, bao gồm thê tử và phụ mẫu.
Trên thực tế, Giang Hạ thực thi tiền lương sung vào công quỹ thay cho lao dịch, hàng năm nhân số lao dịch giảm đến bảy phần, nhưng tiền lương thu vào công quỹ rất khả quan.
Nếu quả thật có cần dân phu thì có thì có thể xuất tiền chiêu mộ, mấu chốt của việc này là có thể thu về đại lượng lương thực, điều này đối với quân Hán đang mở rộng lúc này thì vô cùng quý giá rồi.
Lúc mọi người ở đây khe khẽ nghị luận, hai gã kỵ binh từ quan đạo phía tây gấp rút chạy tới, Lưu Cảnh biết là có chuyện rồi, hắn đứng dậy đi đến ven đường, hỏi binh lính báo tin:
- Có chuyện gì?
Tên lính báo tin quỳ một gối bẩm báo:
- Khởi bẩm Châu mục! Tào Tháo phái sứ giả đến Thành Đô, Giả quân sư mời Châu mục lập tức trở về.
Lưu Cảnh gật đầu:
- Ta biết rồi.
Hắn lập tức chỉ bảo tả hữu:
- Mọi người thu thập một chút, lập tức trở về Thành Đô!
Ngoài dự kiến của Lưu Cảnh là lần này Tào Tháo phái sứ giả đến là Tào Thực, con thứ của lão, tuy nhiên Tào Thực chỉ là phó sứ, chính sứ là Trần Quần.
Trần Quần là mưu sĩ thứ hai bày kế cho Tào Tháo chỉ sau Tuân Du, rất được Tào Tháo tin cậy, sau khi Nguỵ quốc thành lập, y được bổ nhiệm làm Ngự Sử Trung Thừa, tuy rằng chức vị không cao, nhưng quyền lực rất lớn, giám sát bách quan, đồng thời cũng có thời gian bày kế cho Tào Tháo.
Tào Thực mặc dù phạm sai lầm lần trước, nhưng gã dù sao cũng là con của Tào Tháo, Tào Tháo liền cho gã một cơ hội, đi theo Trần Quần đi sứ Ích Châu, để tiếp tục bồi dưỡng tài năng của gã.
Ở trong Quý Tân quán của Thành Đô, Tào Thực đang ở công đường cùng Trần Quân nói chuyện, trải qua lần giáo huấn trước, gã rõ ràng khiêm tốn hơn so với trước, cũng biết mình còn kém, nói chung gã đã hiểu ra nhiều điều.
- Chất nhi không hiểu rõ lắm, vì sao phụ thân không sợ Lưu Cảnh sẽ đem ta bắt làm còn tin? Lần trước đi sứ ta còn không ý thức điều đó, thế thúc có thể giải thích cho cháu một chút không?
Trần Quần vuốt râu cười nói:
- Nếu đi sứ Mã Siêu, phụ thân ngươi tuyệt đối sẽ không phái ngươi đi, thậm chí ngay cả ta cũng sẽ không phái đi, nhưng Lưu Cảnh nơi này vô phương, công tử còn nhớ rõ Lưu Thiện, con trai của Lưu Bị chứ? Thừa tướng cuối cùng cũng thả hắn đi, ở mặt ngoài thì thỏa mãn điện với Lưu Cảnh, kỳ thật thì không phải, dù sao diệt tuyệt người nối dõi sẽ ảnh hưởng đến danh vọng, Lưu Bị dù sao cũng là Hoàng thúc Đại Hán, ở trong các sĩ tộc phương bắc rất có danh vọng, cho nên Thừa tướng cho Lưu Cảnh hắn mặt mũi, thả Lưu Thiện đi.
- Ý của thế thúc là Lưu Cảnh cũng giống vậy, vì chú trọng thanh danh mới không giữ ta lại?
- Xác thực thì không cần thiết...!
Trần Quần cười nói:
- Lấy thân phận của Lưu Cảnh, hắn sẽ không tuyệt đối làm mấy chuyện thấp trí vô năng đó, giam công tử thì đối với hắn có ý nghĩa gì? Thừa tướng sẽ làm cái gì có lợi cho hắn? Trong lòng Thừa tướng minh bạch, cho nên mới yên tâm để công tử đi sứ, kỳ thực đây cũng là Thừa tướng cho Lưu Cảnh một loại thái độ, biểu hiện thành ý, công tử hiểu chưa?
- Thế thúc vừa nói như vậy, làm ta hiểu ra nhiều, trước kia vẫn tỉnh tỉnh mê mê, lần trước được phụ thân giận dữ trách móc, ta mới hiểu biết mình còn khờ lắm.
Tào Thực thở dài.
- Đó là bởi vì Thừa tướng kì vọng quá cao đối với công tử, công tử đừng làm cho Thừa tướng thất vọng.
Tào Thực gật đầu:
- Thế thúc nói đúng.
Lúc này, quán thừa chạy như bay, ở nhà ngoài gấp giọng nói:
- Trần tiên sinh, Tào công tử, Châu mục nhà ta đến rồi.
Tào Thực vội bật dậy, vẻ mặt có chút khẩn trương, mặt sau Trần Quần rì rì đứng lên, cười nói:
- Công tử không cần khẩn trương, hắn chỉ tới thăm chúng ta thôi, sẽ không bàn chuyện chính sự đâu.
Tào Thực lập tức tỉnh ngộ, nào có ai bàn chuyện chính sự tại Quý Tân quán chứ, gã thấy thần tình của của Trần Quàn bình tĩnh, trong lòng không khỏi hổ thẹn, cũng lập tức trở nên bình tĩnh lại. Lúc này Lưu Cảnh bước nhanh đi vào sân, cườI nói:
- Đi ra tuần tra vụ thu hoạch, chậm trễ không nghênh tiếp được Trần Trung thừa và Thực công tử, chớ trách, chớ trách!
Trần Quần cười híp mắt, quả nhiên Lưu Cảnh đều biết, biết mình làm chủ sứ, còn Tào Thực chỉ là phó sứ. Phải biết rằng trên văn điệp của quan phương tên của Tào Thực đứng trước, giao tiếp với người thông minh quả thật là không tốn sức.
Trần Quần đi lên trước, khom người thi lễ:
- Châu mục thị sát vụ thu hoạch là đại sự, chúng ta lựa thời gian tới không khéo, chúng ta tạ lỗi mới phải.
- Chúng ta không cần khách khí với nhau nữa, xin mời!
