Tiễn Trương Nguyên đi rồi, Vương Tư Nhâm đang định vào hậu viện, lão sai vặt xách hai con ngỗng tới nói:
- Lão gia, ngỗng này là Trương công tử tặng, hai con chỉ có mười cân.
Vương Tư Nhâm thầm nghĩ: Con rể tặng lễ cho cha vợ mới tặng ngỗng, sao Trương Nguyên cố ý đưa ngỗng đến? Liền tỉ mỉ hỏi tình hình lúc đó cười lớn, nói với lão sai vặt:
- Cặp ngỗng này là Trương Nguyên tặng cho Thương gia, bị ngươi nói như vậy, Trương Nguyên đành tặng cho ta rồi.
Lão sai vặt nhớ lại cảnh tượng lúc nãy, ngỗng đó quả nhiên là đặt ngoài cửa tường, cũng cười nói:
- Trương công tử nghe nói lão gia và nhị tiểu thư thích ăn cổ ngỗng, cũng rất có lòng đưa đến.
Vương Tư Nhâm lắc đầu cười đi vào viện bắt đầu nói chuyện này với phu nhân. Vốn muốn chọc phu nhân cười, không ngờ phu nhân chau mày thương cảm nói:
- Tết Đoan Ngọ năm ngoái Trần Thụ Nhương còn phái người hầu đưa ngỗng rượu tới, năm nay thì không có nữa.
Vương Anh Tư bên cạnh nói:
- Cha, mấy ngày nữa đón a tỷ về nhà đi.
Vương Tư Nhâm nói:
- Dù sao cũng phải chờ qua ngày bốn chín mới được, cuối tháng này cha đi đón.
Trương Nguyên bảo Thạch Song mua hai con ngỗng to ở chợ Hội Kê. Hôm nay giá ngỗng tăng cao, hai con ngỗng trắng lớn tốn bảy tiền. Thạch Song một đầu gánh hai con ngỗng một đầu gánh bánh chưng và quà tặng như rượu Ma Cô. Vũ Lăng cũng xách một hộp quà theo Trương Nguyên ở phía bắc tả ngạn ao Đông Đại đi về hướng phủ đệ Thương thị. Người dọc đường hàn huyên nói chuyện với Trương Nguyên rất nhiều. Hai huyện Sơn Âm, Hội Kê không ai không biết Trương Giới Tử đến phủ đệ Thương thị, tiếp đãi hắn lại là lão tú tài đường huynh của Thương Đạm Nhiên. Lão tú tài này cảm thấy bất ngờ đối với Trương Nguyên đậu thủ án thi phủ. Y cho rằng bát cổ văn quyển “Triệu Mạnh Chi Sở” của Trương Nguyên không quy phạm, có thể thông qua thi phủ thì tốt rồi, không ngờ có thể đậu thủ án. Nhưng đây là chồng của đường muội y, có thể đậu thủ án thi phủ y cũng xem như được thơm lây.
Lão tú tài cùng Trương Nguyên dùng cơm trưa, uống mấy ly rượu, lại than thở mình có tài lại không gặp thời, nói Trương Nguyên vận khí tốt, còn y lại là mệnh quai vận tập. Trương Nguyên cười híp mắt nghe, ngẫu nhiên phụ họa mấy câu, thầm nghĩ: Có lão tiên sinh này ở đây, mình cũng không nên ở đây tiêu khiển ngày hè đọc sách. Còn phải chờ nhị huynh Thương Chu Đức từ trong kinh trở về mới được. Cuối tháng này hoặc đầu tháng sau Thương nhị huynh hẳn là sắp về rồi.
Thương Đạm Nhiên chắc hẳn cũng là nghĩ như vậy, lúc này không có mời Trương Nguyên đi hậu viện gặp cô, chỉ bảo tỳ nữ đưa túi thơm tự tay cô thêu cho Truyên Nguyên mang theo bên mình. Túi thơm này dùng sợi tơ thêu hoa văn, có nhúm tua màu xanh buông xuống, thanh nhã mỹ quan, mùi thơm ngào ngạt. Trương Ngạc phái một gã thợ kính và hai nô bộc Tây Trương đi Hải Châu mua đá thủy tinh tới ngày 19 tháng 5 mới trở về. Đi về hai tháng, đá thủy tinh lớn lớn nhỏ nhỏ ước chừng mấy ngàn cân theo thuyền trở về, đều là loại thủy tinh trong suốt không sắc lựa chọn tỉ mỉ thích hợp mài thành tấm gương. Ở Hải Châu, quý nhất là thủy tinh tím, loại này tinh thuần không sắc mà lại rẻ.
Trương Nguyên trước tiên bảo ba thợ kính dùng đá thủy tinh này chế tác kính đốt hương, kính mắt mờ và kính cận thị. Thuần thục tinh xảo, đề cao kỹ thuật điều chỉnh ánh sáng, phải dựa theo mức độ hoa mắt và mắt cận thị không giống nhau chế tác ra mắt kính thích hợp, cũng dạy ba thợ làm kính quy luật thành hình và nguyên lý thấu kính lõm và thấu kính lồi. Ba người thợ làm kính này ban đầu là chế tác thấu kính lồi và thấu kính lõm, nhưng biết làm vậy mà không biết tại sao. Bây giờ nghe Trương Nguyên giảng giải tỉ mỉ, thật sự đã hiểu ra, khâm phục sát đất vị thư sinh thiếu niên song thủ án. Người ta nói trên biết thiên văn dưới biết địa lý, tam giáo cửu lưu, không gì không biết, chính là chỉ loại người như Trương Giới công tử đây.
Lúc Trương Nguyên truyền thụ kiến thức quang học cho ba người thợ làm kính, Trương Ngạc cũng ở bên cạnh nghe. Trương Ngạc thông minh, ba người thợ kính vẫn không hiểu rõ nhưng y đã hiểu trước rồi, lập tức bắt tay thử nghiệm, dù sao hư thực đều như lời Trương Nguyên, vui mừng nói:
- Giới Tử, chẳng lẽ kiếp trước đệ chính là chế tác mắt kính!
Trương Nguyên mỉm cười nói:
- Tam huynh chưa từng nghe qua Mạt Na Thức mà kinh Phật nói sao? Mạt Na Thức bao hàm tất cả ký ức kiếp trước của một con người. Đệ nhớ được kiếp trước của đệ, từng là môn đồ của Mặc Địch, đệ tử của Khổng Khâu. Đệ ở Cổ Việt thấy qua Tây Tử Phủng Tâm và Đông Thi Hiệu Tần. Đệ ở tam quốc vui gặp Chu lang và và tiểu Kiều mới xuất giá. Đệ ở Thiên Bảo tình cờ gặp lại Dương phi. Đệ thấy qua Kê Khang rèn sắt, đệ từng cùng Đông Pha uống rượu, cho nên đệ hiểu rất nhiều, thầm nói: Đệ còn sống bốn trăm năm nữa.
Trương Ngạc trố mắt, nửa tin nửa không, hỏi:
- Sao đệ có thể nhớ rõ kiếp trước của mình?
Trương Nguyên nói:
- Chính là túc tuệ linh quang khai mở lúc thời gian đệ bị đau mắt.
Cái này nói rất nhiều lần rồi.
Trương Ngạc ảo não nói:
- Năm ngoái huynh cũng mơ hồ nhắm mắt tĩnh tọa rất lâu, nhưng không được gì cả.
Trương Nguyên cười nói:
- Cái này cũng xem cơ duyên, trong vạn không có một, tam huynh dù hâm mộ cũng không hâm mộ được.
Trương Ngạc chợt hỏi:
- Đệ nói thời Thiên Bảo đã tình cờ gặp Dương phi, quả thật tuyệt sắc không?
Trương Nguyên nói:
- Đó là đương nhiên, trắng đẹp đẫy đà, không gì sánh được.
Vạn vạn không ngờ Trương Ngạc tiếp theo hỏi chính là:
- Vậy, Giới Tử, đệ có thường cùng thông dâm với Dương quý phi trắng đẹp đẫy đà đó không?
Trương Nguyên không nói, Trương Tôn cho rằng hắn ngầm thừa nhận nên hâm mộ, ghen tị, hận nói:
- Chẳng lẽ lúc đệ ở triều Đường chính là An Lộc Sơn kia!
Kho Dương Hòa Nghĩa đang xây, kính viễn vọng đang mài. Trương Nguyên đang đọc “Xuân Thu”, làm bát cổ văn, ngày qua ngày, chớp mắt đã tới tháng 6 rồi, vì khí hậu nóng bức, lại không có mưa, nước trong sông bốc hơi nhanh, sông Đầu Lao phía sau nhà Trương Nguyên cạn rồi, hoàn toàn khô cạn rồi. Mấy ngày trước huynh đệ Vũ Lăng và Thạch Đầu chân trần vác giỏ trúc, tìm bới trên những chỗ đất ẩm ướt ở giữa sông, tùy tiện thì có thể tìm được cá chết, cá giếc là nhiều nhất. Thời gian hai ngày, từ trong bùn ẩm nhặt được mười mấy cân cá, ăn không hết, Thúy Cô dùng muối ướp, vừa muối cá vừa thở dài nói:
- Cá ở sông Đầu Lao này sợ là sắp như vậy mà tuyệt chủng mất, ăn rồi sau nay không có mà ăn nữa.
Chạng vạng hôm đó mùng 5 tháng 6, một tên quản sự Thương thị từ Hội Kê chạy đến báo cho Trương Nguyên biết, nói nhị lão gia bọn họ từ trong kinh trở về rồi, mời Trương công tử ngày mai đến gặp.
Trương Nguyên rất mừng, Thương nhị huynh về rồi, cuối cùng hắn có thể đi núi Bạch Sơn tiêu khiển ngày hè đọc sách. Ừ, thật tĩnh tâm đọc một số sách, Đạm Nhiên tiểu thư sẽ đọc sách cùng hắn chứ?
Ngày 6 tháng 6, trứng gà phơi nắng cũng chín. Ở dân gian Thiệu Hưng, mùng 6 tháng 6 là lễ giặt rửa phơi nắng, phụ nữ phơi quần áo, đàn ông phơi lúa mì. Lúa mì sau khi phơi qua một lần nắng gắt cuối cùng vào ngày 6 tháng 6 mới cho vào kho. Điền chủ thu thuế lúa mì cũng sau mùng 6 tháng 6. Trong nhà, nệm chăn và quần áo cũng phải phơi khô mới cất dẹp.
Sáng sớm hôm đó, Y Đình, Mục Chân Chân, Chu Mụ, Thúy Cô, mấy người thừa dịp sáng sớm còn tương đối mát mẻ, dậy sớm làm việc, giặt quần áo bên giếng. Y Đình vốn thích giặt áo ở sông Đầu Lao, nhưng bây giờ nước sông Đầu Lao cạn rồi, chỉ có dùng nước giếng này, Y Đình lo lắng nói:
- Trời cứ tiếp tục thế này, có khi nào đến cả nước giếng cũng cạn luôn không?
Thúy Cô nói:
- Nếu là nước giếng cũng cạn rồi, vậy thì con người không có đường sống.
Sau bữa sáng, Trương Nguyên đi tới, nhìn con gái chân trần giặt áo bên thành giếng, khỏe mạnh kiện mỹ, Trương Nguyên không tránh khỏi nghĩ nên làm thế nào xoay chuyển việc nghiện gót vàng (bàn chân bó của phụ nữ Trung Quốc thời xưa) của đàn ông đương thời. Tầng lớp sĩ phu không thích chân nhỏ hầu như không có, đại huynh Trương Đại, tam huynh Trương Ngạc của hắn đều thích chân nhỏ. Hậu thế Mãn Thanh vào làm chủ Trung Nguyên có thể nghiêm lệnh người đàn ông tộc Hán cạo đầu tóc thắt bím, nhưng không thể bảo người đàn bà tộc Hán không quấn chân. Nhưng Trương Nguyên bây giờ cũng chỉ là xúc cảnh sinh tình mà tùy tiện nghĩ như vậy. Chống hạn, đọc sách mới là cấp thiết nhất
- Thiếu gia học vấn cao, hiểu nhiều, Chân Chân muội hỏi thiếu gia ngày này phải hạn tới lúc nào?
Y Đình cười hì hì, dùng khuỷu tay nhẹ nhàng huých Mục Chân Chân bên cạnh đang xách nước từ trong giếng lên.
Mục Chân Chân xấu hổ nói:
- Tại sao muốn muội hỏi, Y Đình tỷ, không phải chính tỷ hỏi rồi sao?
Y Đình nói:
- Chân Chân muội hỏi, thiếu gia sẽ trả lời tỉ mỉ hơn.
Y Đình thường nhìn thấy thiếu gia ở trong thư phòng dạy Mục Chân Chân học chữ, viết chữ, khó tránh có chút ghen tị. Đây cũng là chuyện thường tình của con người, Mục Chân Chân mặt đỏ bừng, cúi đầu không dám nhìn ai.
Trương Nguyên cười nói:
- Y Đình tỷ hỏi ta thì ta cẩn trọng trả lời, người khác hỏi ta ta nhất định không đáp, đây gọi là thiên cơ bất khả tiết lộ.
Y Đình lại không thẹn thùng cười khanh khách, nói:
- Vậy thiếu gia nói ông trời phải hạn hán tới khi nào?
Trương Nguyên nói:
- Cũng sẽ không hạn mãi, nhưng còn phải hạn một đợt nữa. Đừng lo lắng, cuộc sống cứ theo bình thường.
Y Đình cười nói:
- Thiếu gia nói lời này giống như những lời nói cưỡi ngựa hai đầu mà những thầy bói phố Thập Tự nói.
Vũ Lăng chạy tới nói:
- Thiếu gia, sách và quần áo đều thu dọn xong rồi, bảo Đại Thạch thúc cùng đi nhé.
