Đại Minh ngày 3 tháng 2 năm Gia Tĩnh thứ 36 là ngày Thẩm đại nhân chính thức nhậm chức.
Mặc dù phòng ngủ xoa hoa, nhưng bên gối không có vợ yêu, căn phòng càng rộng rãi, càng làm người ta thấy cô đơn, Thẩm Mặc đi lại trong phòng mấy vòng, đêm đó liền tới thiên áp phòng ngủ.
Sáng ngày mùng 3, trời còn chưa sáng, Thẩm đại nhân đang ngủ mơ mơ màng màng, đột nhiên nghe thấy tiếng kẻng, ban đầu còn không để ý, lật mình ôm gối tiếp tục ngủ, ai ngờ liên tiếp bảy tiếng kẻng vang lên, tiếp đó bên ngoài vang lên tiếng ồn ào, làm y không ngủ được đứng bật dậy, hầm hầm đẩy cửa ra, vốn muốn quát hỏi:" Sáng sớm ngày ra ầm ĩ cái gì? Rao bán đậu à?"
Nhưng thấy mấy Quy Hữu Quang dẫn mấy nha hoàn cầm ấm nước sớm đã đợi ở cửa, nhìn thấy Thẩm Mặc mở cửa, Quy Hữu Quang cười nói:
- Đại nhân, ngài dậy rồi?
Nói xong phất tay, mấy nha hoàn liền vào phòng lấy chậu pha nước, chuẩn bị phủ tôn đại nhân rửa ráy.
Thẩm Mặc giờ mới biết tiếng kẻng kia là gọi mình dậy, cười gượng nói:
- Chấn Xuyên công dậy sớm quá.
- Thuộc hạ sợ đại nhân ngày đầu tiên chưa quen cho nên mới tới sớm một chút. Có điều hiển nhiên thuộc hạ quá lo rồi.
Thẩm Mặc cười xấu hổ:
- Một lát nữa ta tới đại đường hay là nhị đường?
Y đã coi Quy lão tiên sinh thành cố vấn rồi.
- Đại đường ạ.
Quy Hữu Quang cung kính đáp:
- Đại nhân hôm nay bài nha lần đầu, đương nhiên phải tới đại đường.
- Ừ, được.
Thẩm Mặc gật đầu, ông ta liền rời đi, Quy Hữu Quang tới cửa nội trạch lại sai người gõ năm tiếng kẻng nữa, nha dịch gian ngoài vội nối nhau gõ kẻng. Đó gọi là truyền nhị, biểu thị trưởng quan đã thức dậy rửa ráy, chuẩn bị bài nha rồi.
Thẩm Mặc được nha hoàn hầu hạ rửa mặt thay quần áo, ăn sáng xong liền rời nội trạch, đi tới nhị đường, qua Dần cung môn, tới đại đường. Bên trong đại đường, thư lại sáu phòng đã tới đầy đủ, ba ban nha dịch đã đứng nghiêm, chỉ đợi phủ tôn đại nhân tới "bài nha".
Khi ở kinh sư, Thẩm Mặc được nghe kể "bài nha" là điều được kinh quan hâm mộ quan viên địa phương nhất. Trên quan trường lưu truyền, nói kinh quan và quan địa phương gặp nhau, quan địa phương nói:" Ta thích kinh quan có nha bài", kinh quan thì hâm mộ nói:" Ta thích ngoại quan có bài nha."
Cái gọi là "bài nha" tức là quan chính ấn đem hết binh tôm tướng cá của mình tập hợp lại, mô phỏng cách hoàng đế lên triều, cực kỳ uy phong, khoái cám vô tận, kinh quan ngay cả kiệu chỉ có hai người khiêng không thể hưởng thụ được.
Giống như lễ nghi triều đình có rất nhiều loại, "bài nha" cũng phân chia nhiều thứ, hôm nay cử hành trong đại đường là "nha tham", tức là nghi thức quan lại trong phủ tham kiến tri phủ, học theo cảnh bách quan lên triều trong hoàng cung đại nội, cảnh hội triều của " quần thần tiểu quốc" vài phần nghiêm túc.
Đợi Thẩm Mặc từ sau bình phong đi ra, đám thuộc quan nha dịch liền quỳ xuống tham kiến:
- Bái kiến đại nhân.
Thẩm Mặc sải bước đi lên bục cao một xích, đó chính là nơi bày bàn xử án, chiếc bàn lớn được phủ bởi vải dày màu lam, bên trên đặt văn phong tứ bảo và ống thăm, trong ống thăm cắm cây thăm đầu đỏ. Ngoại trừ dùng để phát hiệu lệnh, đại biểu quyền uy ra, ống thăm này còn có tác dụng khác. Dung tích của mỗi một cái ống thăm đúng một đấu theo quy định của hộ bộ, mỗi một cây thăm dài đúng một xích, khi gặp phải tranh chấp kinh tế, có thể lấy ra làm dụng cụ đo, không phải đi tìm kiếm công cụ.
Nhìn phía sau bàn xử án là tấm biển đề bốn chữ "Chính Túc Phong Thanh" phía dưới là tấm bình phong vẽ sông núi nước non mây trời, Thẩm Mặc ngồi ngay ngắn sau bàn, vẫn là đại đường, nhưng y phát hiện so với hôm qua, hôm nay bày biện thêm vài thứ...
Bên trái đại đường là những thứ nghi trường như tấm biển "tránh đường"," im lặng", tán vàng, lộng đỏ, côn đồng... Bên phải bày tất cả chức hàm của y: Tô Châu phủ đường quan, phụng chỉ kháng Oa, đốc sát hà vụ, Giang Nam thị bạc đề cử. Đó là quan hàm hiện tại của y, nhưng vẫn còn chưa hết, tiếp đó nhìn xuống dưới là đứng đầu khoa giáp Bính Thìn, thi đỗ lục nguyên, tiền Chiết Giang tuần sát, tiền Chiết Giang tuần án giám quân đạo, tiền hàn lầm viện tu soạn...v...v...v.. Tổng cộng hơn mười tấm, làm bản thân y cũng cảm thấy mình thật lợi hại.
Những nghi trưởng và tấm biển này tượng trưng cho thân phận và địa vị của y, ngày hôm qua tiến thành, đều xếp trước kiệu phô trương lấy thế, khi không ra ngoài thì để trong đại đường tiếp tục... Lấy thế phô trương.
Đợi chúng quan đứng dậy rồi, Thẩm Mặc lên tiếng:
- Bản quan phụng chỉ trông coi một phương, tuyên dương phong tục, giáo hóa bách tính. Nhưng địa phương có trăm vạn dân, với sức một người, khó lo li hết, vì thế cần các vị giúp bản quan quản lý chuyện lương thảo, thuế khóa, hộ tịch, thương khố...
Nói tới đó dừng lại một chút, ánh mắt quét qua mọi người:
- Cộng đủ các việc lại thật làm người ta hoa cả mắt. Hiện giờ mời chư vị trở về, đem chuyện mỗi người phụ trách viết ra, sau trưa đưa tới nhị đường, ban quan đợi chư vị tại đó.
Các quan đều cảm thấy mới mẻ, nhưng cũng không thấy có gì bất ổn, liền lĩnh lệnh cáo lui. Chỉ còn lại Quy Hữu Quang phụ trách hình danh, Thẩm Mặc hỏi ông ta có việc gì, Quy Hữu Quang đáp:
- Hôm nay là mùng ba, là ngày phóng cáo, từ ngày phủ tôn thượng nhiệm rời chức, tới nay đã hơn một tháng, e rằng đã đọng không ít đơn kiện.
Thẩm Mặc bấy giờ mới nhớ ra, theo thông lệ Đại Minh, một tháng vào ngày ba và ngày tám là ngày phóng cáo. Ngày hôm đó trưởng quan tiếp nhận đơn tố cáo của bách tính, không khỏi khẩn trương:
- Ta còn chưa quen thuộc xử lý như thế nào.
Há chỉ không quen thuộc, nói trắng ra "chả biết cái mẹ gì".
Quy Hữu Quang vội đáp:
- Đại bộ phận các vụ án phó thác cho thư lại các phòng và ban quản lý tiền lương, hình danh, cuối cùng mới giao cho đại nhân, ngài thấy công bằng hợp lý thì vỗ bàn là được.
Tới đó hạ thấp giọng nói:
- Huống chi hôm nay chỉ tiếp nhận cáo tráng, không xử án, ngài chỉ cần chú ý cái nào nên tiếp nhận cái nào không nên là được rồi.
- Vậy cái nào nên tiếp nhận, cái nào không nên?
Thẩm Mặc hỏi.
- Kinh nghiệm của phủ tôn kỳ trước là: Có thể giao cho hai huyện xử lý: Đẩy xuống; liên quan tới quan tỉnh: Đưa lên; đụng chạm tới quan quý: Gác lại.
Thẩm Mặc cau mày:
- Đó cũng là ý của Chấn Xuyên công sao?
Quy Hữu Quang lắc đầu:
- Không phải, theo hạ quan thấy, người dân đều cực sợ gặp quan, nếu không phải là bị ép tới đường cùng thì sao tới cáo trạng? Nếu như đại nhân mang chức trách giáo dưỡng bách tính, thì không nên phân chia cái nào nên nhận hay không nên nhận...
Ông ta cười khổ:
- Nhưng muốn làm quan thoải mái, làm yên ổn, thì phải làm theo cách nói trên.
Thẩm Mặc cười nhạt:
- Yên ổn? Ta còn chưa tới cái tuổi tìm yên ổn.
Nói rồi vỗ bàn nói:
- Bất kể là đơn tố cáo gì, cứ nhận hết là được.
Quy Hữu Quang chính đang đợi câu này của y, lĩnh mệnh rời đi, cùng thư lại hình phòng bắt đầu nhận cáo trạng mà bách tính đưa lên.
Thẩm Mặc đứng dậy thoái đường, quay về Thiêm áp phòng, phái người lấy hồ sơ nhân khẩu, đất đai, tiền lương phủ Tô Châu gần mười năm qua chuyển ra, bắt đầu xem xét tỉ mỉ.
Chớp mắt cái đã tới trưa, Quy Hữu Quang ôm một đống cáo tráng dày về, bẩm báo với y:
- Tổng cộng thu nhận được một trăm tám mươi đơn tố cáo cá các loại, trong đó vụ án hình sự hai mươi tám, còn lại là tranh chấp dân sự.
Nói rồi đem hai cáo tráng trên cùng cho Thẩm Mặc:
- Đây là hai án mạng, có câu mạng người vô giá, đại nhân không nên xem nhẹ.
Thẩm Mặc đặt hồ sơ trong tay xuống, nhận lấy hai đơn kiện, trong đó một tự tố, tức là tự tố cáo bản thân, nói hắn và bản thân và phụ thân có tranh chấp, trong cơn giận lỡ tay đánh chết cha già, cho nên tới tự thú.
- Đây là đại án liên quan tới nhận mạng.
Thấy đại nhân xem xong, Quy Hữu Quang nói:
- Cần phải mau chóng xét xử, phán quyết thật nhanh thật nặng.
