Thành Thiệu Hưng có ngàn năm lịch sử trầm tích, nơi này tất cả mọi thứ đều ưu nhã, tới ngay cả tiếng người nói chuyện, rao hàng, tiếng hò hét đều mang vẻ an nhàn, trấn tĩnh, dường như ngàn năm qua tiết tấu của nó chưa hề thay đổi.
Người dân sống ở đây hưởng thụ loại cuộc sống an nhàn này, có điều cũng cảm thấy có chút tẻ nhạt, luôn thấy thiếu điều mới mẻ.
Nhưng hôm nay bọn họ gặp được chuyện mới mẻ rồi, nói chính xác là.. Có người "mới mẻ" tới thành.
Khi người đó xuất hiện trong thành, liền thành tiêu điểm mọi người chú ý, vì dung mạo của ông ta đúng là khác hẳn mọi người. Dáng cao này, mắt xanh lam này, tóc vàng này, sống mũi cao, rất cao, hốc mắt sâu, đôi mắt sáng lấp lánh có thần, hình tượng này đúng là mọi người chưa thấy bao giờ.
Mọi người từ xa vây tới, đoán xem ông ta là thần thánh phương nào, có điều nhất định không phải là người trung thổ. Càng kỳ quái hơn người nước ngoài này lại nói tiếng quan thoại, lễ độ, hòa nhã, dễ gần. Thần thái của ông ta như khối nam châm thu hút mọi người:
- Chào mọi người, tôi tên là Sa Vật Lược, tới từ Tây Ban Nha của Âu La Ba...
Người đó chính là Sa Vật Lược, theo nhật ký ông ta sau này thì, đêm đó ông ta ngủ trên thuyền, sáng sớm hỏi đường tới thành Thiệu Hưng.
Mặc dù tới Đại Minh một thời gian rồi, nhưng toàn hoạt động ở Thượng Hải, hơn nữa vì Thượng Hải mới xây dựng vài năm, nên theo ông ta nghĩ, nó không đại biểu cho Đại Minh, mở đầu chuyến đi Đại Minh của ông ta là lúc này. Vì thế không ngồi xe, cứ thế đi bộ tới Thiệu Hưng.
Trên đường đi Sa Vật Lược kinh ngạc phát hiện, hai bên đường không hề thấy mảnh đất nào chưa được khai canh, tất cả đều được phân chia chỉnh tề, trồng lúa nước xanh biêng biếc, thi thoảng thấy nông dân điều khiển trâu làm việc.
Ở Tây Ban Nha cũng dùng trâu canh tác, nhưng phương pháp thì khéo léo hơn nhiều...
Ông ta còn nhìn thấy từng bầy ngan, tới cả vạn con được người ta xua vào ruộng. Ông ta đứng ta xa hỏi, được trả lời là ngỗng ăn cỏ dại trong ruộng, cả thứ tôm cua cá gây hại... Đúng là nhất cử lưỡng tiện, Sa Vật Lược thầm khen.
Phía xa ngoài ruộng nước, là những vườn quả rừng dâu ngút ngàn, trong ruộng còn thấy hoa dại đủ màu sắc, tỏa hương thơm ngát, có cả chim chóc líu lo, khung cảnh đẹp đẽ thanh bình, làm Sa Vật Lược cảm thấy hết sức dễ chịu.
Khi ông ta rời khỏi phạm vi Giám Hồ, bước lên quan đạo bằng phẳng, liền thấy cảnh tượng khác hẳn, lữ khách nam bắc qua lại không ngớt, người đi bộ, người cưỡi ngựa, có cả kiệu nữa.
Trừ người ra không ít lừa, la ngựa qua lại, nhưng đông người như vậy mà không gây tắc ngẽn vì đường rất rộng, mười người xếp hàng cưỡi ngựa cũng đi qua được, hơn nữa mặt đường rải đá bằng phẳng dễ đi, hai bên đường là hàng cây cao vút, khiến người qua lại tránh được cái khổ của mặt trời thiêu đốt, còn có không ít hương dân bán hoa quả, trà lạnh, giải khát cho lữ khách.
Đi mãi, đi mãi, Sa Vật Lược thấy hơi khát nước, nhìn bên đường có dòng suối trong, liền học người ta, ngồi xuống lấy tay vốc lên nếm thử, vị ngọt trong mát, ông ta uống no nên, đợi ngẩng đầu lên mới phát hiện ra một số người đang tò mò vây quanh mình.
Sa Vật Lược không phải lần đầu thấy cảnh này, ông ta mỉm cười thân thiện với bọn họ, dùng tiếng quan thoại tự giới thiệu, dựa vào hai thứ vũ khí này công với tu dưỡng tốt của ông ta, hiểu lầm mau chóng giải trừ, mọi người cũng thân thiện với ông ta, còn đưa ông ta hoa quả ăn, khi ông ta trả tiền, họ nói:
- Tiền với không tiền gì, ông từ xa tới Đại Minh là khách, làm gì có chuyện lấy tiền của khách.
Sa Vật Lược thầm nghĩ:" Thì ra Khổng Tử ăn sâu vào lòng người như vậy, tới cả nông phu chất phác cũng biết đạo đãi khách "hữu bằng tự viễn phương lai, bất diệc thuyết hồ".
Nói chuyện với mọi người, Sa Vật Lược được biết, đường xá thế này ở phương nam đâu cũng thấy, ở phương bắc mặc dù không có cây xanh hai bên, nhưng rộng hơn nhiều.
Điều này làm ông ta cả kinh không nhỏ, ở Madrid, chẳng có đường bằng phẳng rộng rãi thế này, xét từ điểm ấy hai nước chênh lệch không ít...
Hơn nữa ông ta còn sinh ra hiếu kỳ với thương đội qua lại, hỏi ra mới biết, bọn họ không chỉ buôn bán giữa các tỉnh, còn bán ngay trong tỉnh, cũng thu được lợi nhuận cao.
Những thương nhân đó còn nói chuyện ôn hòa lịch sự, so với thương nhân phương tây hung dữ làm Sa Vật Lược bội phụ vô cùng.
Nghỉ ngơi khỏe rồi ông ta cáo biệt người qua đường nhiệt tình, buổi trưa tới được ngoài thành Thiệu Hưng, thấy tường thành cao hơn 15 trượng, rộng mà dày, cửa lớn trước mắt dùng tấm sắt chắc chắn bao bọc, trên tường thành còn có cắm chi chít gai chông, hiển nhiên để đề phòng giặc Oa.
Cũng chỉ có những phương tiện quân sự này cho thấy dấu vết kháng Oa ngày trước, theo ông ta biết, toàn bộ Chiết Giang đã ba năm rồi không có bóng dáng giặc Oa, Thiệu Hưng năm năm rồi chưa đốt phong hỏa đài, hòa bình lần nữa lại tới, người dân tận tình hưởng thụ cuộc sống bình an hạnh phúc.
Cầm thư giới thiệu của Thẩm Mặc, Sa Vật Lược thuận lợi qua được sự kiểm tra của lính gác cổng, đi vào trong thành Thiệu Hưng. Liền thấy cảnh tượng đường phố hết sức mỹ lệ, lại đầy hơi thở nhân văn, nhà cửa xây dựa vào sông, nước sông trong xanh, bên trên đủ loại cầu cong đẹp đẽ nối liền với đường bộ, gầm cầu phía dưới có thể cho thuyền lớn đi qua.
Đường phố có nhiều cửa hàng cửa hiệu, bày đủ các thứ thương phẩm kỳ lạ, thậm chí có rất nhiều thứ đồ xa xỉ không ngờ tới như hổ phách, tơ lụa, hương liệu.
Sa Vật Lược khi còn trẻ từng tới thành phố nước Venice, ông ta phải thừa nhận, nơi đó mặc dù là trung tâm thương nghiệp của Châu Âu, nhưng so kích cỡ, sạch sẽ, phồn hoa đều kém Thiệu Hưng một bậc, khỏi phải nói tới thành phố Châu Âu khác.
Ý thức được điều này Sa Vật Lược có hơi buồn, nhưng càng thêm quyết tâm lập nên sự nghiệp ở vùng đất phương đông giàu có này.
Ông ta hoàn toàn chìm đắm trong khung cảnh rực rỡ của thành thị Giang Nam, cho tới tận khi xung quanh vây kín người mới tỉnh lại, chào hỏi mọi người, giới thiệu gốc gác thân phận, mọi người không tỏ ra cảnh giác với ông ta nữa.
Trong thành nhiều người rảnh rỗi, người nói chuyện với ông ta nhiều hơn, giao tiếp một hồi, hai bên liền trở nên quen thuộc, Sa Vật Lược mang đầy một bụng nghi vấn trút hết cả ra, ví dụ như ông ta thấy trong thành rất nhiều tấm đá lớn dựng khắp nơi, không biết để làm gì. Mọi người cười giải thích, đó là tấm bia triều đình dùng biểu dương hiếu tử hiền phụ, trung hiếu tiết nghĩa...
- Ồ thì ra là để tuyên dương cái thiện.
Sa Vật Lược gật đầu:
- Đúng là nên dựng nhiều một chút.
Thế là lại làm mọi người cười ồ lên vui vẻ.
Hai bên nói chuyện một lúc thì tới giờ cơm, đám đông lần lượt tản đi. Đại đa số giải quyết cơm nước bên ngoài, về nhà rất ít, vì trong thành có rất nhiều quán cơm, trên bờ có, dưới sông cũng có, đều rất sạch sẽ, thức ăn ngon miệng, vả lại với thu nhập của cư dân đương địa thì giá cả cũng phải chăng.
Mấy người nói chuyện với Sa Vật Lược nhiệt tình mời cơm ông ta, tiếp tục câu chuyện, nhất là nghe nói ông ta từ hơn chín vạn dặm tới, càng sinh hứng thú với phong tình xứ lạ.
Sa Vật Lược nói thực đã ăn rồi, những người kia liền kéo ông ta tới quán trà, gọi nhiều thứ bánh ngon miệng.
Sa Vật Lược đành ở lại nói chuyện với bọn họ, kể câu chuyện phong tục tập quán ở Châu Âu, chuyến hành trình nguy hiểm, cả cảnh sắc độc đáo ở Châu Phi, Ấn Độ, Nam Dương.
Ông ta là truyền giáo sĩ, mồm miệng tất nhiên là rất khéo, lại đích thân trải nghiệm, kể ra làm người ta nghe mê mệt, bên cạnh ngày càng có nhiều người vây tới không chịu tản đi.
