- Gặp nhau là có duyên phận, mời Sa tiên sinh lên xe ngồi.
- Cung kính không bằng tuân lệnh.
Thấy ông ta nói tiếng Hán tốt như thế, Thẩm lão gia cười lớn thích thù.
Lên xe rồi, Thẩm lão gia hỏi:
- Sao ông lại tới miếu Thành Hoàng?
- Tôi chỉ nhất thời tò mò muốn vào thăm quan thôi.
Sa Vật Lược thành khẩn nói:
- Hiện giờ tôi rất hối hận vì hành động đường đột của mình, do không hiểu tâm lý người ngoại giáo, nên lỗ mãng khiến họ hiểu lầm, nếu không có lão tiên sinh, thật không biết phải làm sao. Nên tôi quyết định, trước khi làm quý quốc hiểu lập trường của mình, tuyệt không vào tham quan chùa miếu Đại Minh nữa.
Thẩm lão gia cười cho qua, quan tâm hỏi:
- Đến Thiệu Hưng vài ngày rồi, ông có thấy thoải mái không? Có quen không?
- Thoải mái lắm.
Sa Vật Lược gật đầu liên tục:
- Người dân nơi này thân thiện mà nhiệt tình, rất nhiều người mời tôi ăn cơm, lại còn tặng rất nhiều quà, làm tôi ngại hết sức.
- Người từ xa đến là khách mà, ông từ nơi xa xôi như vậy tới đây, chúng tôi phải chiêu đãi tốt chứ? Ấn tượng của ông về Đại Minh ta ra sao?
- Ấn tượng rất tốt, mọi phương diện đều hơn Châu Âu nhiều, nhưng...
Sa Vật Lược ngập ngừng.
- Ông cứ nói thoải mái, người Đại Minh chúng tôi đều vui vẻ nhận góp ý phê bình.
Sa Lược Vật tỏ vẻ không tán đồng:
- Tôi phát hiện ra người quý quốc không coi thành thực là một đức tính tốt...
- Xin được chỉ giáo.
Thẩm lão gia hơi cau mày.
- Lúc tôi ở nhà vị La đại nhân kia, người tới bái phỏng không ngớt, làm tôi tiếp không xuể, không có thời gian ra ngoài. La đại nhân thấy tôi khổ não, liền nói với người hầu là bảo khách tới thăm rằng tôi đã ra ngoài. Nhưng tôi chưa ra ngoài, sao có thể nói dối gạt người?
- Ra là thế.
Thẩm lão gia không nhịn được cười:
- Ông chỉ việc ra ngoài thế là thành không phải lừa người nữa.
- La đại nhân cũng nói thế, nhưng khi ấy rõ ràng tôi ở trong nhà, sao có thể tính là ra ngoài.
- Con người ông sao cừng đầu thế?
Thẩm lão gia hết cách:
- Có hiểu "biến báo" là gì không?
- Cái đó thì tôi không hiểu lắm, ở phương Tây chúng tôi, đúng là đúng, sai là sai, chúng tôi bình thường không nói dối.
Sa Vật Lược bổ xung:
- Cũng có thể nói là không biết biến báo.
- Ha ha ha, Sa tiên sinh không hiểu biến báo này, ta thừa nhận đó là một đức tính tốt, nhưng trung thổ chúng tôi có một câu nói gọi là "đi tới vùng nào, hát tiếng vùng đó", ông tới đây để tạo dựng sự nghiệp, thì phải nhập gia tùy tục, học biến báo đi.
Thẩm lão gia vui vẻ khuyên:
- Ông từ xa xôi vạn dặm tới đây, lại nói tiếng Hán tốt như thế, chắc là có hoài bão lớn. Nhưng thứ cho ta nói thẳng, trong lịch sử mấy nghìn năm của Hoa Hạ, người khác loài không thể có được thành công, bọn họ mặc dù tài hoa xuất chúng, ý chí cao xa, nhưng thường thường thống khổ vì không được người khác hiểu cho, thanh danh sau khi chết thường lớn hơn thành công lúc còn sống.
Thấy Sa Vật Lược ngồi ngây ra tại chỗ, Thẩm lão gia thầm nhủ "chẳng lẽ người nước ngoài mặt mỏng, không thể nói họ sai?" Thế là cười xin lỗi:
- Chúng ta mới quen, nói những lời này có chút mạo muội rồi, ông đừng để trong lòng.
- Không không.
Sa Vật Lược lúc này mới tỉnh lại, vội lắc đầu:
- Tôi phải chân thành cảm tạ ngài mới đúng, kỳ thực trước giờ tôi không tìm ra nguyên nhân khó truyền giáo ở phương đông, giờ ngài nói thế tôi tựa hồ ngộ ra rồi.
Ông ta thở dài:
- Ngài nói đúng, không biết biến báo đôi khi không làm được việc.
- Kỳ thực người bên phía chúng tôi cũng biết thành thực là tốt, nhưng thành thói quen rồi, người ta luôn có lý do bao biện cho lời nói dối của mình.
Thẩm lão gia trở nên nghiêm nghị:
- Nếu như thông qua việc truyền giáo của ông, có thể khiến nhiều người không còn nói dối nữa, việc truyền giáo của ông trở nên có ý nghĩa. Vì mục đích cao quý đối khi làm những chuyện không cao quý, đó là một phần trí tuệ phương đông.
Ngập ngừng một hồi, Sa Vật Lược mới lấy dũng khí hỏi:
- Vậy ngài nghĩ chính phủ có cho chúng tôi truyền giáo ở Đại Minh không?
Ông ta nghe Thẩm Kinh nói về người cha chìm nổi quan trường nhiều năm, cho nên đem điều không rõ trong lòng ra, muốn được câu trả lời của ông.
Thẩm lão gia nghĩ một lúc nói:
- Đại Minh ta không có quốc giáo, nói cách khác, chỉ cần không phải là tà giáo gạt tiền, mưu đồ làm loạn, thì không cần triều đình cho phép, cũng có thể truyền bá tín ngưỡng.
- Thế sao?
Ở Ấn Độ, Nhật Bản vì được truyền giáo ông ta phải chạy vạy chính quyền, bị làm khó mọi bề, không ngờ đến Đại Minh lại không cần xin phép, không khỏi mừng rỡ:
- Như thế bớt được rất nhiều phiền phức.
- Không không, ta lại cho rằng trái ngược hoàn toàn.
Thẩm lão gia lắc đầu:
- Chưa xin phép cũng tức là không được triều đình thừa nhận và bảo vệ, luôn ở thế yếu và không an toàn. Nếu như không làm tốt quan hệ với quan viên địa phương, hoặc bị ngự sử nhìn không vừa mắt, sẽ bị đàn hặc, mà hoàng đế và các trọng thần không có chút ấn tượng nào, lúc đó lấy ai nói đỡ cho ông? Hoàng thượng sẽ hạ sắc lệnh, tòa quốc cấm chỉ truyền giáo. Tới mức đó rồi thì muốn vãn hồi là khó khăn vô cùng.
Nghe lời Thẩm lão gia, Sa Vật Lược cuống lên:
- Vậy thì phải làm sao đây? Đại Minh có nhiều quan địa phương như thế, lại còn cả ngự sử, sao không đắc tội với một ai cho được.
- Đừng lo.
Thẩm lão gia mỉm cười:
- Ta thấy có hai con đường để đi.
- Mong ngài chỉ giáo.
Sa Vật Lược kích động nói.
- Cách thứ nhất, trực tiếp nhất, tìm cách gặp được hoàng đế, có được sự chấp thuận của hoàng đế là không bị cản trở nữa. Có điều hoàng đế ta mê tín đạo giáo, tin vào phương sĩ, đồng nghề là oan gia, đám đạo sĩ, phương sĩ đó sẽ không cho ông toại nguyện đâu.
Điều này Sa Vật Lược có cảm nhận sâu sức, trước tới giờ, đối tượng đấu tranh của ông ta cũng là Ấn Độ giáo, Bà La Môn, Phật giáo. Hơn nữa ông ta có được một kinh nghiệm, giáo phái được chính phủ ủng hộ là không thể chiến thắng, cho nên ông ta nhụt chí:
- Điều này khó lắm, ngài nói cách thứ hai đi.
- Cách thứ hai chậm hơn, nước chúng tôi có một thế lực phi chính quyền, gọi là Phong Bình, ông có biết cái này không?
- Phong Bình à?
Sa Vật Lược hơi ngần ngừ:
- Có phải là dư luận không?
- Đúng thế, ông quả nhiên rất am hiểu tiếng Hán, chính là thứ đó, chính quyền không quyết định được, nó nắm trong tay các sĩ đại phu, chỉ cần những người này thừa nhận, nói tốt cho các ông, là các ông có phong bình tốt. Khi phong bình cao, bất kể là quan viên thân sĩ hay bách tính bình dân đều tôn trọng các ông, khi đó thậm chí hoàng đế cũng không thể dễ dàng chối bỏ các ông, chuyện truyền giáo sẽ rất thuận lợi.
- Thật sao? Vậy thì tốt quá rồi.
Sa Vật Lược vui mừng nói:
- Vậy mong ngài cho tôi một cái Phong Bình tốt, tôi chấp nhận bỏ bất kỳ giá nào.
- Ta đâu có bản lĩnh đó...
Thẩm lão gia xấu hổ nói:
- Ta chỉ là một trong số sĩ đại phu, ông phải được số đông thừa nhận mới được.
- Vậy phải làm sao?
- Điều này phải xem bản lĩnh của ông, nhưng với kinh nghiệm của ta thì thấy rằng, muốn được người khác đánh giá tốt, thường phải được người ta thừa nhận trước đã.
Sa Vật Lược lẩm bẩm:
- Thế sao? Vậy phải làm thế nào?
- Chuyện này thì ta không giúp được ông rồi, phải tự suy nghĩ làm sao mới hòa nhập được, rồi làm sao mới được các sĩ đại phu tôn kính.
Sa Vật Lược gật gù:
- Tôi biết rồi.
Nhìn Sa Vật Lược rơi vào trầm tư, Thẩm lão gia thầm nghĩ:" Chuyết Ngôn, ta đã hoàn thành nhiệm vụ cháu giao cho rồi, có điều cháu tốn công với vị hòa thượng tây này như thế để làm gì?"
