Năm 1982, huyện Nguyên Hoa, thành phố Thượng Dương, tỉnh Lâm Xuyên.
Thôn Dương Liễu ba mặt giáp núi, có một con sông chảy từ tây qua đông, tên gọi là Liệu Thủy, bên bờ sông tốp năm tốp ba phụ nữ đang ngồi giặt quần áo, chày gỗ vung lên đập xuống không ngừng, miệng cũng không nhàn rỗi.
“Mọi người nói xem, có phải là thôn trưởng cũ chạm vào sao Thái Tuế hay không? Chưa tới hai năm đã chết ba người rồi. Đầu tiên là Liễu Như Ngọc, lên núi hái nấm dại, không cẩn thận trượt chân rơi xuống hố, không may trùng hợp đập đầu vào tảng đá, mất mạng.”
“Sau đó lại tới Cố Nam Vọng, nói ra thì cậu ta chính là người có tiền đồ nhất trong thôn chúng ta, làm quân nhân lại còn là Liền trường, còn sắp thăng chức lên Phó doanh trưởng. Vậy mà đúng vào lúc này lại hy sinh. Ông Cố vừa chịu nỗi đau mất vợ, bây giờ lại mất con, sao có thể chịu đựng được? Vừa nghe tin dữ lập tức không thở nổi, trực tiếp ngã xuống, nằm trên giường chưa tới nửa tháng đã đi theo. Ai… Đen đủ đến thế là cùng.”
Trưởng thôn cũ họ Cố, tên là Cố Trường Phú, thời trẻ từng đảm nhiệm chức vụ Đại đội trưởng đội xản xuất thôn Dương Liễu, sau này chính sách thay đổi phân điền đến hộ, danh hiệu đại đội trưởng chuyển thành trưởng thôn, người nhậm chức vẫn là ông ấy.
Ông ấy là người công chính, thích làm việc thiện, từng làm không ít chuyện tốt cho thôn Dương Liễu, được nhiều người kính yêu, bởi vậy Lưu Ái Hoa vừa mở đầu câu chuyện, mọi người xung quanh lập tức mở miệng xen vào.
“Theo tôi thấy, người đáng giận nhất chính là Lâm Thục Tuệ, mọi người nhìn xem cả cái thôn Dương Liễu này, có con dâu nhà ai có phúc như cô ta không? Gả cho Nam Vọng mười mấy năm, cô ta đã từng chịu uất ức nào ở nhà họ Cố chưa? Đừng nói ra đồng làm việc, cho dù công việc lặt vặt trong nhà thôi cũng không thấy cô ta động tay vào được mấy lần. Mấy năm đầu là mẹ chồng làm, sau này em chồng lớn thì em chồng làm. Ngay cả em chú Cố Nam Sóc còn làm nhiều hơn cô ta, trong thôn có ai là không hâm mộ?”
“Nhà họ Cố đối xử với cô ta tốt như vậy, kết quả thì sao? Nam Vọng thi cốt chưa lạnh, bố chống vừa mới hạ táng, cô ta đã chạy, còn cuốn đi tất cả tiền bạc của nhà họ Cố.”
Có người tức giận không chịu nổi, vung chày lên đập xuống mạnh hơn vài phần: “Phì! Mấy năm trước khôi phục thi đại học, đám thanh niên trí thức xuống nông thôn đều ồn ào đòi chạy về thành phố, không ít người đã kết hôn đòi ly hôn, chỉ mình cô ta không có động tĩnh gì, bằng lòng ở lại nơi này, tôi còn cho rằng cô ta là người tốt nữa!”
Lưu Ái Hoa khịt mũi coi thường: “Lâm Thục Tuệ thông minh lắm, cô ta đã là người ba mươi tuổi đầu rồi, quay về thành phố thì sao? Có thể tìm được người tốt chắc? Cố Nam Vọng chính là Liền trường, đợi thăng lên Phó doanh trưởng là cô ta có thể đi theo tùy quân rồi, sống trong khu tập thể quân đội không sường hơn trong thành phố sao? Nói ra thì cuộc sống của cô ta ở nhà họ Cố cũng quá thư thái rồi, củi gạo mắm muối trong nhà không cần cô ta nhọc lòng, mỗi tháng Nam Vọng còn cho cô ta hai mươi đồng tiền tiêu vặt…”
Có người thở dài một tiếng, hai mươi đồng, là hai mươi đồng đó? Chính là non nửa tháng tiền lương của công nhân bình thường.
Lưu Ái Hoa nói tiếp: “Nhìn cô ta xem, Nam Vọng vừa chết, cô ta lập tức không chịu nổi rồi! Trước đó tôi đã thấy người nhà mẹ đẻ của cô ta không thích hợp rồi, nói là vội tới để chịu tang, nhưng bọn họ là thông gia lại không giúp đỡ được gì, chỉ biết ăn ăn uống uống, cả đám lấm la lấm lét, luôn lôi kéo Lâm Thục Tuệ vào phòng không biết nói chuyện gì, bây giờ thì rõ rồi, hóa ra là tính kế trộm tiền nhà họ Cố chạy trốn.”
Nói xong, Lưu Ái Hoa vung quần áo trong tay lên, tức giận nói: “Táng tận lương tâm, sớm muộn gì cũng gặp phải báo ứng!”
Có người cảm thán: “Nam Vọng và ba đứa nhỏ kia quá đáng thương! Lâm Thục Tuệ chạy trốn, ba đứa con thân sinh cũng từ bỏ, trước đây nhà họ Cố xem như đứng đầu thôn chúng ta, bây giờ xảy ra chuyện này rồi, nhà bọn họ biết sống tiếp thế nào đây?”
Có người bật cười: “Bà đúng là ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng, toàn thích nhọc lòng đâu đâu, không phải nhà bọn họ vẫn còn Cố Nam Sóc sao?”
Lưu Ái Hoa nhíu mày: “Nuôi ba đứa trẻ rất tốn kém, lại còn một cô em gái chưa gả chồng nữa, một mình Nam Sóc muốn nuôi sống cả gia đình này cũng không dễ dàng.”
……
Nhà họ Cố.
Cố Nam Huyền tận mắt nhìn Cố Nam Sóc ăn hết quả trứng trần, thấy tinh thần hắn không tệ, lúc này mới yên tâm. Cô vừa thu dọn bát đũa, vừa nói: “Anh Ba cũng nghỉ ngơi một lát đi, đừng ôm sách giáo khoa mãi như vậy. Dù anh muốn soạn bài, cũng phải nghỉ ngơi cho khỏe lại trước đã.”
Cố Nam Sóc gật đầu, đợi Cố Nam Huyền ra ngoài rồi, hắn mới vươn tay xoa huyệt thái dương, miệng thở dài, thở dài, rồi lại thở dài.
Ai có thể nghĩ đến, một ngày trước hắn vẫn là ông chủ nhỏ ở thế kỷ 21, một ngày sau đã đặt mình trong huyện thành nhỏ ở niên đại 80 tài nguyên cằn cỗi này rồi?
