“Thanh niên trí thức hãy về nông thôn, tiếp nhận tái giáo dục bần nông và trung nông, đây là điều cần thiết.”
“Nông thôn là một vùng trời đất rộng lớn, ở nơi đó có nhiều đất dụng võ.”
“Hãy về nông thôn, lên biên giới, đến những nơi mà Tổ quốc cần nhất…”
Tại cửa phòng thanh niên trí thức, đâu đâu cũng có thể thấy các biểu ngữ màu đỏ như này. Nhân viên công tác đang vô cùng hào hứng giảng giải về việc làm vĩ đại của việc xây dựng nông thôn, về sự nghiệp vĩ đại do các thanh niên trí thức làm ra cho các thanh niên trí thức sắp về nông thôn nghe. Tất nhiên, những lời lẽ này rất có tác dụng nhiều năm về trước, nhưng trải qua cuộc vận động thanh niên trí thức về nông thôn đã gần mười năm, các bạn trẻ thế hệ sau này đã bị dọa bởi cuộc sống gian khổ của các đàn anh đàn chị về nông thôn đi trước.
Dù có hào hứng đến mấy cũng không thể thay đổi được hiện thực gần mười năm không thể trở về nhà. Thế nên, các phần tử trí thức trẻ sắp về nông thôn giờ đây hoàn toàn không thể vui vẻ, cũng không thấy kích thích nữa. Cùng lắm chỉ có một vài thanh niên có tư tưởng giác ngộ đặc biệt cao lúc nào cũng hô to khẩu hiệu, hô to quyết tâm muốn về nông thôn xây dựng tổ quốc vĩ đại.
Tất nhiên, người phù hợp rất ít, phần lớn vẫn đang thấp thỏm lo âu cho cuộc sống tương lai không biết trước được gì. Tô Thanh Ngọc cũng hơi lo sợ, tất nhiên nỗi lo của cô không liên quan gì đến việc sắp về nông thôn, mà là vì cô đã xuyên không rồi.
Đúng vậy, một ngày trước, cô vẫn còn là một thanh niên tốt đẹp của thế kỷ 21, dưới sự ủng hộ của bà con đã học xong đại học, sau khi có đủ kinh nghiệm làm việc, cô đã thi làm cán bộ thôn ở quê nhà, chuẩn bị về quê xây dựng, dẫn dắt bà con làm giàu để thoát khỏi cảnh khó khăn.
Nhưng vào ngày trở về quê, cũng chính là tối qua, cô vừa sắp xếp phòng ốc xong, chuẩn bị ngủ một giấc ngon lành để bảo đảm tinh thần làm việc lớn, kết quả khi mở mắt ra, cô đã ở một nơi khác, còn là một thời đại khác nữa. Cô đã trở thành một nữ thanh niên trí thức sẽ về nông thôn vào tháng 8 năm 1975.
Hơn nữa lúc cô tỉnh dậy còn là đang ở trong bệnh viện. Nguyên chủ bởi vì việc xuống nông thôn đã đòi tuyệt thực, khiến bản thân đói ngất đi. Lúc tỉnh dậy đã biến thành cô.
Tô Thanh Ngọc không biết nguyên chủ đã đi đâu, cô nghi ngờ bản thân đã hoán đổi thể xác với nguyên chủ rồi. Không chỉ vì nguyên chủ và cô có cùng họ tên, mà còn là vì những ký ức do nguyên chủ để lại, cô ta dường như có mong muốn trở thành một cô nhi rất mãnh liệt. Mà Tô Thanh Ngọc ở thế kỷ 21 lại chính là trẻ mồ côi…
Nếu không phải tính cách kiên cường, Tô Thanh Ngọc cảm thấy tâm lý của mình hẳn đã sụp đổ rồi.
Đây đúng thật gọi là mười mấy năm gian khổ, đi một vòng lại trở về trước giải phóng.
Sau khi tốn mấy tiếng đồng hồ để sắp xếp ổn thỏa tình hình, Tô Thanh Ngọc lập tức điều chỉnh lại tâm trạng cho tốt. Dù sao thì từ bé đến lớn, cô đã gặp quá nhiều chuyện rồi, đã sớm hình thành nên thái độ lạc quan. Khi không có cách thay đổi hiện thực, vậy thì nghĩ cách để điều chỉnh chính mình.
Lúc này cô nằm trên giường bệnh, tỉ mỉ sắp xếp lại ký ức của nguyên chủ.
Gia đình nguyên chủ phức tạp, nhà nguyên chủ có hai anh trai và một chị gái, nhưng hai người anh trai là con của cha với bà vợ trước, chị cô ta là con của mẹ với ông chồng trước.
Theo lý mà nói, cha mẹ đẻ của cô ta sống với nhau, đáng ra cô ta phải sống rất hạnh phúc. Nhưng ngược lại, cha đẻ thương hai con trai không có mẹ đẻ, mẹ đẻ lại thương con gái lớn không có cha đẻ, các anh trai cảm thấy là cô ta đã cướp mất cha, chị gái thì cảm thấy sự ra đời của cô ta đã cướp mất mẹ. Dù sao ở nhà, cha mẹ không thương, anh chị bài xích, cuộc sống tương đối uất ức.
Chẳng hạn như chuyện thanh niên trí thức về nông thôn lần này, tuy chính sách quy định mỗi hộ dân phải có ít nhất một người về nông thôn, nhưng theo lý cũng không đến lượt Tô Thanh Ngọc phải đi. Nhưng cha mẹ đẻ lại bận lo liệu cho những đứa con mà mình thương yêu, cuối cùng chỉ còn thừa lại mỗi đứa con út là Tô Thanh Ngọc sẽ về nông thôn.
Tuy cha cô cũng nhờ cậy quan hệ để sắp xếp cho cô về một nông trường cũng khá ổn, nhưng đối với Tô Thanh Ngọc luôn sống ở nội thành mà nói, về quê làm nông chính là chuyện đáng sợ nhất.
Đặc biệt là ở cùng một khu tập thể lớn có rất nhiều các anh chị về nông thôn đã rất lâu rồi chưa trở về, thỉnh thoảng có về thì đều là bộ dạng hốc hác, nhận không ra. Còn có một chị gái ở khu tập thể đã kết hôn dưới quê, đến lúc sinh con còn bị khó sinh nữa.
Vì thế chuyện về nông thôn này trực tiếp khiến Tô Thanh Ngọc trước kia bùng nổ, lần đầu tiên trong đời nghiêm túc chống đối những bất công mình phải chịu, bắt đầu kháng nghị tuyệt thực tại nhà.
Người nhà cảm thấy cô chỉ đang mè nheo mà thôi, kết quả là làm thật, sau khi kiên trì được vài ngày, cuối cùng cũng được đưa đến bệnh viện.
Nghĩ đến cảnh đời phẫn uất của nguyên chủ, Tô Thanh Ngọc bỗng nhiên hiểu được vì sao nguyên chủ lại muốn làm cô nhi. Cuộc sống như này đúng thật không bằng đứa trẻ mồ côi chính hiệu là cô đây. Trẻ mồ côi như cô không thiếu người thương.
